عوامل موثر بر میزان مصرف آب روستایی (مطتالعه موردی روستای اندلان)

چکیده به دلیل کم بودن ریزش های جوی و نامناسب بو دن توزیع زمانی و مکانی آن در ایران،کشورمان با متوسط بارندگی 250 میلیمتر در سال که یک چهارم متوسط بارندگی جهان است، کشور خشک و نیمه خشک محسوب می گردد، علاوه بر این استان اصفهان با میانگین بارش حدود 120میلیمتر در سال جزء یکی از خشک ترین مناطق کشور به شمار می آید. محدودیت آب سطحی و زیر زمینی در مناطق مرکزی و رشد جمعیت و افزایش نیاز آبی در بخش های مختلف به خصوص شرب و کشاورزی موجب افت شدید سطح آب های زیرزمینی شده است. در این ارتباط در بخش کشاورزی ، به دلیل روش نادرست آبیاری درصدزیادی از آب مورد استفاده در کشور هدر می رود، ا-صلاح روش آبیاری یکی از روش هایی است که از هدررفت آب در زمینه کشاورزی جلوگیری می کند. از سوی دیگر، آموزش روستاییان و کشاورزان با روش های بهینه آبیاری و خانگی ، نیز می تواند به اصلاح روش مصرف کمک کند. در این پژوهش هدف اصلی، شناسایی میزان مصرف آب در مناطق روستایی(مطالعه موردی روستای اندلان) وهمچنین بررسی عوامل مرتبط بر بالا بردن بازده آب کشاورزی در روستای مورد مطالعه می باشد. این تحقیق با بهره گیری از روش اسنادی و پیمایشی از نوع نظر سنجی ، دیدگاه کشاورزان رادر ارتباط با روشهای بالا بردن بازده آب آبیاری مشخص می کند. داده های این تحقیق از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده شامل 72 نفر از کشاورزان روستای اندلان جمع آوری شد. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه و سئوالات تخصصی بالا بردن بازده آبیاری کشاورزی به ترتیب 80/0 ،89/ ، 82/0،82/0،85/0 محاسبه گردید.یافته های پژوهش نشان می دهد در جامعه مورد مطالعه 2/59 درصد تحصیلات ابتدایی و میانگین سنی (49سال ) و همچنین3/58 درصد جمعیت جامعه آماری مورد مطالعه بیشتر از 30 سال سابقه کار کشاورزی دارند، که 3/65 درصد تنها در آمد و معاش آنها از شغل کشاورزی بوده و به کار دیگری (شغل دوم) مشغول نمی باشند. باتوجه به یافته های تحقیق نقش سازمان جهاد کشاورزی در بالا بردن بازده آبیاری در جامعه مورد مطالعه نسبتا خوب بوده و این سازمان با پیگیریها و همچنین ایجاد دوره های آموزشی با کارایی بیشتر توانسته بازده آبیاری را در جامعه مورد مطالعه بالا ببرد، همچنین اهمیت نقش آموزش در ارتباط با بالا بردن آگاهیهای اجتماعی، فرهنگی و فنی کشاورزان قابل توجه بوده که در نهایت باعث بالا بردن راندمان آب آبیاری خواهدشد. بر اساس یافته های تحقیق بیشترین نقش و اثر دربین موضوع های اختصاصی در ارتباط با بالا بردن بازده آبیاری را، موضوع تسطیح لیزری اراضی و یکنواخت نمودن شیب و پستی و بلندی ناهمواری مزارع (87 درصد) به خود اختصاص می دهد . با توجه به داده های تحقیق بین سطح تحصیلات افراد با میزان آب مصرفی در هر هکتار برای کشت های مختلف در جامعه مورد مطالعه رابطه معنی دار در سطح 99/0وجود دارد .همچنین با توجه به یافته های تحقیق بین تعداد دور آبیاری در یک هکتار با میزان تحصیلات کشاورزان رابطه معنی داری درسطح 99/0 وجود دارد و با توجه به منفی بودن رابطه با افزایش تحصیلات کشاورزان، تعداد دور آبیاری کاهش می یابد. بر اساس نتایج بدست آمده، بین یکپارچه سازی اراضی کشاورزی و میزان آب مصرفی کشاورزی ارتباط معنی داری وجود ندارد،. در بررسی یافته های بدست آمده بین میزان سواد و سابقه کار و سن کشاورزان با میزان عملکرد محصول کشت های مختلف در یک هکتار در جامعه مورد مطالعه ارتباط معنی داری وجود ندارد. کلمات کلیدی: آب روستایی ، بازده آبیاری، آب کشاورزی ، مصرف بهینه